همه چیز در مورد روش های تدریس انفرادی

آشنایی با روش های تدریس انفرادی

روش های تدریس انفرادی، شیوه ای از آموزش است که استقبال از آن روز به روز در حال افزایش می‌باشد. در این مقاله با معلم شو همراه باشید تا جزئیات بیشتری در مورد روش های تدریس انفرادی را در اختیار شما قرار دهیم.

قبل از اینکه شروع به ارائه جزئیات بیشتری در مورد روش های تدریس انفرادی بکنیم، شما رو به خواندن مقالات آموزش نوشتن طرح درس روزانه، روش تدریس سخنرانی و تفاوت های فردی دانش آموزان بعد از خواندن این مقاله دعوت می‌کنم.

روش های تدریس انفرادی در ابتدا برای دانش آموزانی که مستعدتر بودند مورد استفاده قرار می‌گرفت. اما در حال حاضر این شیوه آموزش برای تمامی دانش‌آموزان متوسط و مستعد استفاده می‌شود. روش های تدریس انفرادی را با نام مطالعه مستقل نیز می‌شناسند. در کتاب فرهنگ لغات و اصطلاحات تعلیم و تربیت، تعریف مطالعه مستقل چنین بیان شده است: “روش های تدریس انفرادی در مطالعه مستقل، فعالیتی آموزشی است که توسط خود فرد و با روش خود رهبری انجام می‌شود.”

البته چنان که می‌بینید این تعریف گستره وسیعی را در برمی‌گیرد. زیرا هر گونه فعالیتی که دانش‌آموز مستقلاً به آن می‌پردازد را شامل می‌شود. اما آنچه در این مقاله از روش های تدریس انفرادی مد نظر می‌باشد، به شرح زیر است.

در ابتدا معلم به همراه مشاور، فعالیتی را در نظر می‌گیرند و از دانش‌آموز می‌خواهند که موضوع آن را تشخیص دهد. سپس اطلاعات لازم را جمع آوری نموده و در نهایت داده ها و اطلاعات جمع آوری شده را با یکدیگر ترکیب و تلفیق نماید. به این ترتیب دانش‌آموز به درک مناسبی از موضوع و فعالیت مورد نظر می‌رسد.

در روش های تدریس انفرادی دانش‌آموزان بر اساس میزان توانایی‌های خود پیش می‌روند. به دلیل فعالیت‌هایی که به صورت انفرادی انجام می‌شوند، به مرور روحیه استقلال طلبی در دانش‌آموزان تقویت می‌شود. اولین گام برای پیشرفت و موفقیت در روش های تدریس انفرادی این است که مفهوم شاگرد محوری در طراحی برنامه آموزشی مورد پذیرش قرار گیرد.

اهداف روش های تدریس انفرادی

اهدافی که در روش های تدریس انفرادی دنبال می‌شوند، از ابعاد مختلف قابل بررسی می‌باشند. یکی از این اهداف بالا بردن توانایی انجام فعالیت‌های انفرادی می‌باشد. چند مورد از این اهداف را در ادامه بیان خواهیم نمود.

• توجه به تفاوت‌های فردی: در کلاس‌های درس و با وجود چندین دانش‌آموز با توانایی‌های متفاوت، لازم است که تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان مورد توجه قرار گیرد. زیرا در غیر این صورت نوعی خستگی و حس انزجار از فعالیت‌های انجام شده در کلاس برای دانش‌آموزان به وجود خواهد آمد.
• تقویت استقلال فردی در عمل و یادگیری: در روش های تدریس انفرادی دانش‌آموزان به طور ضمنی می‌آموزند که چگونه مستقل و بدون نیاز به دیگران مطالب آموزشی را یاد بگیرند.
• عادت به مطالعه: از دیگر اهداف آموزش به شیوه انفرادی این است که دانش‌آموزان برای کسب اطلاعات بیشتر، به مطالعات مختلف می‌پردازند. با این شیوه آموزش عادت به مطالعه در دانش‌آموز به وجود می‌آید.
• مطالعه مستقل و خود هدایت شده: دانش‌آموز در خلال این روش تدریس خود کنترلی را می‌آموزد. زیرا اگر اهداف آموزشی با ارزشی برای دانش‌آموزان وجود داشته باشد، دانش‌آموز به شکل منظم تری فعالیت‌های خود را دنبال می‌کند. مطالعات و فعالیت‌های دانش‌آموز تا حدی ادامه پیدا می‌کند که در یادگیری به تسلط هشتاد تا نود درصدی برسد.

مزایای تدریس انفرادی

روش های تدریس انفرادی دارای مزایای بالقوه بسیار زیادی می‌باشد. در این روش دانش‌آموزان فرصتی پیدا می‌کنند که مطالعات خود را در زمینه هایی گسترش دهند که در تناسب با استعدادها و توانمندی های آن ها باشد. در این شرایط بستر مناسب تری برای به کارگیری خلاقیت دانش‌آموزان فراهم می‌شود. مزیت دیگری که این روش آموزشی دارد این است که انگیزه دانش‌آموزان نسبت به سایر روش های تدریس، بیشتر می‌شود. زیرا انتخاب موضوع مطالعه با خود دانش‌آموزان است و علاقه مندی، یکی از عوامل ایجاد انگیزه در فعالیت‌های درسی به شمار می‌رود.

در روش های تدریس انفرادی دانش‌آموزان به مهارت هایی دست پیدا می‌کنند که در چارچوب برنامه کلاسی قابل دست یابی نیست. به عنوان مثال برای دانش آموزانی که می‌خواهند در درس زیست شناسی به مطالعه در مورد حشرات یا گیاهان بپردازند، در کلاس تنها از منابع محدودی برای مطالعه می‌توانند استفاده کنند. در حالی که در تدریس انفرادی حضور دانش‌آموز در طبیعت، پارک‌ها، مراکز پرورش گل گیاه و… اطلاعات خوبی در اختیار دانش‌آموز قرار می‌دهد.

از دیگر مزیت های تدریس انفرادی این است که دانش‌آموز از فضای رسمی و یکنواخت کلاس درس خارج می‌شود. زیرا هر دانش‌آموز در کلاس کاملاً فعال بوده و جو پویایی در کلاس حاکم می‌باشد. در روش های تدریس انفرادی حضور یک معلم کارآمد در آموزش و پرورش امری ضروری است. زیرا در این روش معلم ناگزیر است که با هر دانش‌آموز به نحو خاصی صحبت کند. این ویژگی باعث می‌شود که استعدادهای دانش‌آموزان بیشتر شناخته شوند و ارتباط صمیمانه‌تری میان معلم و دانش‌آموز برقرار شود.

محدودیت های تدریس انفرادی

در کنار تمام مزایایی که روش های تدریس انفرادی دارد، محدودیت‌هایی نیز وجود دارند. به عنوان مثال در این شیوه آموزشی، ارتباط متقابل در میان دانش‌آموزان به حداقل می‌رسد. زیرا هر دانش‌آموز در خارج از مدرسه در حال مطالعه و تحقیق بر روی موضوعات و فعالیت های مربوط به خود می‌باشد؛ بنابراین امکان بحث و تبادل نظر در میان دانش‌آموزان بسیار کم می‌شود. البته معلم کارآمد تا حدودی می‌تواند این کاستی را جبران نماید. با ایجاد تعامل در میان دانش آموزانی که در حال مطالعه بر روی موضوعات مشابه هستند یا ارائه یافته های دانش‌آموزان به یکدیگر، می‌تواند کمک کند که این محدودیت کمتر شود.

لازم به ذکر است که این روش در مورد درس های تئوری که نیاز به پژوهش و مشاهدات عینی دارند، اثربخشی و بازدهی بیشتری دارد. این شیوه در دروسی مانند جغرافیا، زیست شناسی، زمین شناسی و درس های فنی بسیار کارآمد است. اما در مورد دروس منطقی و محاسباتی مانند ریاضیات تدریس به روشی انفرادی چندان ساده نیست. زیرا پیدا کردن منابع تحقیق متناسب با سطح و نیاز دانش‌آموز و یادگیری اصول منطقی کار نسبتاً مشکلی می‌باشد.

روش تدریس انفرادی رایانه محور

انقلاب رایانه مفهومی است که سال‌ها در میان نظام‌های آموزشی و جهان ارتباطات رایج گشته است. آیا هرگز از خود پرسیده‌ایم که انقلاب رایانه چیست؟ آیا به پیامدهای مثبت و منفی این انقلاب فکر کرده‌ایم؟

تافلر، انقلاب رایانه را موج سومی می‌داند که تغییرات بنیادی برای بشر به ارمغان آورده است. از مزایای آموزش به کمک رایانه می‌توان از ظرفیت‌های قابل‌ملاحظه، سرعت و دقت در انتقال اطلاعات، قابلیت‌های محاسباتی، حل مسئله و تنوع روش‌های نمایشی را نام برد.

از ویژگی‌های بارز رایانه‌های آموزشی این است که:

• دانش‌آموزان بر اساس تعداد و توانایی خود برنامه را دنبال می‌کنند.
• محتوای آموزشی با یک سیر منطقی در آن طراحی و تنظیم شده است.
• پرسش‌ها به صورت زنجیره‌های به یکدیگر وابسته‌اند.
• پاسخ‌ها بلافاصله تقویت یا اصلاح می‌شوند.
• دانش‌آموزان در صورتی می‌توانند به برنامه ادامه دهند که مراحل قبل را آموخته باشند.
• اطلاعات مربوط به پاسخ‌های دانش‌آموزان، در آن نگه‌داری می‌شود.

شکی نیست که جمع‌آوری، ذخیره‌سازی و تحلیل اطلاعات یادگیرندگان در روش‌های تدریس انفرادی نیازمند زمان است و اتلاف وقت معلمان را به دنبال خواهد داشت درحالی‌که رایانه این کار را سریع‌تر و بادقت بیشتری انجام می‌دهد.