روش تدریس گردش علمی چیست؟

مقدمه

امروز قصد داریم در این مقاله به بررسی روش تدریس گردش علمی بپردازیم. تا انتهای مطلب در سایت معلم شو ما را همراهی کنید. این روزها متدهای آموزشی مختلفی توسط معلمان برای طرح درس مورد استفاده قرار می‌گیرند. روش تدریس مدنظر ما شیوه‌ی گردش علمی است. گردش علمی یا سفر میدانی یکی از اصطلاحات رایجی است که در دنیای آموزش مدرن به کار می‌رود. سفرهای میدانی یا گردش علمی یکی از بخش های مورد علاقه ی دوران تحصیلی در نظر معلمان و دانش آموزان است. گردش علمی یا به بیانی دیگر سفر میدانی آموزشی سفری است که توسط اعضای کلاس با همراهی معلم انجام می‌پذیرد.

در حقیقت شیوه ی تدریس در این حالت خارج از بافت مرسوم و سنتی خود انجام می‌شود. سفر میدانی آموزشی به عنوان بازدیدی از یک منطقه که خارج از فضای مدرسه است تعریف می‌شود. در این شیوه ی تدریس پرطرفدار دانش آموزان با ایده ها، مفاهیم و تجربیاتی آشنا می شوند که نظیر آن‌ها را در کلاس های مرسوم درسی نمی‌توان یافت. در این فعالیت کوتاه مدت آموزشی دانش آموزان این فرصت را پیدا می‌کنند که موضوع انتخابی خود را در خارج از محیط کلاس و داخل یک فضای بکر تجربه کنند. در ادامه جا دارد تا با انواع و اقسام سفرهای میدانی آموزشی آشنا شویم.

تنوع روش تدریس گردش علمی

ایده های مختلفی برای انجام روش تدریس گردش علمی وجود دارد‌. در واقع این شیوه که یک نوع تور آموزشی محسوب می شود باعث رشد تخیل و خلاقیت دانش آموزان است. یکی از انواع سفرهای میدانی آموزشی، سفر میدانی از نوع گشت و گذار است. قطعا دانش آموزان بیشتر از هر کس دیگری علاقه دارند که به مکان های پرجاذبه بروند. کاوش در انواع سازه های تاریخی، میراث فرهنگی، مناظر دیدنی و… می توانند الهام بخش دانش آموزان باشند.

از دیگر سفرهای میدانی جالب برای اجرای روش تدریس گردش علمی سفر میدانی آموزشی زبان و فرهنگ است. این سفرها می‌توانند برای بهبود زبان، کشف فرهنگ بومی و… بسیار مفید باشند. می توان فعالیت های همه جانبه ای را برای دانش آموزان در نظر گرفت. برای مثال آن ها را در کلاس زبان محلی شرکت داد. یا اینکه در اقامتگاه های محلی ساعاتی آنان را اسکان داد. با این کار مهارتهای مختلف زبانی، ارتباطی و… آن‌ها تقویت خواهد شد.

تجربیات مختلف روش تدریس گردش علمی

در روش تدریس گردش علمی به عنوان یک معلم هوشمند می‌توانید از سفر میدانی باغبانی و کشاورزی استفاده کنید. معمولا این سبک از فعالیت های علمی به دلیل اینکه فاصله ی زیادی با زندگی روزمره ی دانش آموزان دارند، برایشان بسیار جالب و تاثیر گذار است. مثلا می توانید به کمک دانش آموزان خود مزارع خاصی را کشف کنید‌. حتی انجام فعالیت های کشاورزی کوچک مثل کاشت محصول، گل و گیاه و درخت به وسیله ی دانش آموزان تاثیر بسیار زیادی بر کنجکاوی و خلاقیت آن‌ها می‌گذارد. با سفرهای علمی به مناطق حاشیه ی شهر یا روستا، آن‌ها را با زندگی سنتی آشنا کنید.

برای اینکه روش تدریس گردش علمی را به صورت مرسوم اجرا نکنید، ما به شما سفر میدانی تاسیسات تولیدی را پیشنهاد می‌کنیم. دانش آموزان برای اینکه در خصوص آینده خود تصمیم بگیرند، بهتر است تا در سنین پایین تر با انواع و اقسام مشاغل و تاسیسات آشنا شوند. می توانید دانش آموزان را به هر کارخانه ای که در آن ماشین آلات، تجهیزات مختلف یا هر چیز دیگری ساخته می‌شود همراه خود ببرید. معمولا نحوه‌ی تولید محصول، فرآیند مونتاژ و… برای دانش آموزان بسیار جالب خواهد بود. به این منظور می‌توانید از متخصصانی که در هر بخش از کارخانه فعالیت می‌کنند بخواهید تا به زبانی ساده فرایند تولید را برای دانش آموزان توضیح دهند.

سفرهای میدانی ماجراجویی و کسب و کار

از دیگر سفرهای میدانی جذاب که در روش تدریس گردش علمی می‌توانید از آن ایده بگیرید، سفر میدانی ماجراجویی است. در واقع کشف طبیعت یکی از عناصر مهم در نهادینه کردن آموزش برای دانش آموزان است. می‌توانید در یک روز به خصوص که شرایط جوی آرام است، دانش آموزان را به دوچرخه سواری در مناطق طبیعی و کم خطر ببرید. برای برخی از موقعیت ها این امکان وجود دارد تا با پیاده روی به مقصد برسید. این کار باعث می‌شود تا در طول مسیر به خوبی بتوانید دانش آموزان خود را با گیاهان محلی، حیات وحش، حیوانات و‌‌‌… آشنا کنید.

آخرین پیشنهادی که در راستای اجرای روش تدریس گردش علمی به شما معرفی خواهیم کرد، تور آموزشی کسب و کار برای دانش آموزان است. می‌توان دانش آموزان را در سفرهای تحصیلی تجاری با خود همراه کرد. آن‌ها همیشه از حضور در مراکز مالی و تجاری خوشحال خواهند شد. این اقدامات باعث می‌شوند که دانش آموزان با سازمان های تجاری مختلف و بزرگ آشنا شوند. همین مسئله نیز می‌تواند جرقه ای از خلاقیت و آینده نگری را در آن‌ها روشن کند. دانش آموزان با حضور در این سبک از گردش های علمی غرق در پویایی خواهند شد.

فواید روش تدریس گردش علمی

سفرهای میدانی همواره فواید زیادی را با خود به همراه دارند. اگر شما هم مخاطب ما از دانشگاه فرهنگیان هستید و می‌خواهید در سبک تدریس خود منحصر بفرد باشید، ما را همراهی کنید. سفرهای میدانی و گردش های علمی که به کمک آموزگاران انجام می‌شوند یادگیری تعاملی در دانش آموزان را افزایش می‌دهند. برای مثال وقتی دانش آموزان در خصوص یک جاذبه ی طبیعی مطالبی را در  کتاب های درسی خود یاد می‌گیرند، با حضور در طبیعت می‌توانند از نزدیک آن را لمس کنند. این کار باعث می‌شود تا یادگیری با تمامی حواس پنج گانه انجام شود. همین امر هم یادگیری را عمیق تر و درونی تر خواهد کرد.

گامی فراتر از آموزش های مرسوم

گاهی اوقات گردش علمی، دانش آموز را در شرایطی قرار می‌دهد که اگر آن سفر ترتیب داده نمی‌شد، دانش آموز امکان حضور در آن شرایط را پیدا نمی‌کرد. چنین تجربیاتی که موجب تقویت یادگیری می‌شوند، بهتر است که در سنین پایین تر توسط کادر آموزشی به مرحله ی اجرا برسند. سفرهای علمی باعث ایجاد تعامل اجتماعی می‌شوند. سفر علمی دانش آموزان را در یک محیط اجتماعی متفاوت قرار می‌دهد. دانش آموزان طی سفرهای علمی با افراد جدیدی از گروه بزرگسالان آشنا می‌شوند. همچنین این احتمال وجود دارد که با کودکان و دانش آموزان دیگری که از مدارس دیگر به گردش علمی آمده اند دوست شوند.

این تعاملات جدید که شرایط آن در گردش علمی فراهم شده است در خصوص نحوه‌ی رفتار در محیط های مختلف دانش آموزان را وادار به یادگیری می‌کند. چنین سفرهایی می‌توانند تجربه ی حضور در گروه و کارگروهی را نیز رقم بزنند. متاسفانه یکی از دلایل شکست آموزش به شیوه های سنتی خسته کننده بودن فضای سنتی آموزشی در دنیای مدرن امروزی است. به همین جهت دانش آموزان در کلاس های درسی مرسوم و متداول دچار خستگی شده و به راحتی حواس آن‌ها از درس پرت می‌شود. در نتیجه یادگیری هم با کیفیت مطلوبی صورت نخواهد گرفت. بنابراین لازم است تا جهت نتیجه بخش بودن آموزش، گاهی معلمان شرایط جدیدی را برای تدریس در نظر بگیرند.

این روش تدریس گامی برای مطالعه جامعه است که با توجه به هدف های معین آموزشی، از طرف معلم و دانش آموزان طراحی و تنظیم می شود. اولین مسئله ای که باید به آن توجه کرد میزان ارزش، ظرفیت و کیفیت گردش علمی است. برای اینکه از این روش نتایج خوبی حاصل شود باید قبل از اجرا به طراحی بپردازیم تا از کسب هدف های آموزشی، مطمئن شویم.

روش تدریس گردش علمی را از نظر زمان می توان به چهار نوع تقسیم کرد:

• گردش علمی کوتاه مدت و سریع
• گردش علمی یک یا دو ساعته
• گردش علمی روزانه
• گردش علمی هفتگی و ماهانه

فعالیت های روش تدریس گردش علمی از نظر برنامه ریزی می توان به سه مرحله تقسیم کرد:

• فعالیت های قبل از رفتن به گردش علمی
• فعالیت های ضمن گردش علمی
• فعالیت های پس از گردش علمی

گزارش گردش علمی می‌تواند به صورت نوشته‌ای توسط معلم یا دانش آموزان در اختیار مدرسه قرار داده شود و در کتابخانه بایگانی گردد تا در صورت لزوم از آن استفاده شود. بیشترین محاسن این روش در پیوند فعالیت های مدرسه با جامعه، کسب تجارت واقعی و فعال بودن دانش آموزان است، و از محدودیت های آن می توان به عدم تکافوی امکانات، نیاز به زمان بیشتر، و بر هم زدن برنامه رسمی اشاره کرد.